Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında Yerleşik Kişilerin Türkiye´de Kişisel
Kullanıma Mahsus Kara Araçlarına Geçici İthal İzni Konusunda Yeni Uygulamaya
İlişkin Bilgi Notu

13 Ekim 2015 tarihine kadar olan uygulama

4458 Sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki 29 Eylül
2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 20´inci maddesinin 1. Fıkrasının (c)
bendinin 3 numaralı alt bendine göre Türkiye Gümrük bölgesi dışında yerleşik
emeklilerin Türkiye’de kişisel kullanıma mahsus kara araçlarına bir yıl geçici
ithal izni verilmekteydi. Diğer vatandaşlarımız için ise sözkonusu süre 6 ay
olarak belirlenmişti.

25 Temmuz 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 29 Eylül
2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 20´inci maddesinin 1. Fıkrasının (c)
bendinin 3 numaralı alt bendinde geçen “bir yıl” ibaresi “iki yıl” olarak
değiştirildi. Böylelikle yurtdışında ikamet eden ve yine yurtdışından emekli
olan gurbetçilerimiz yabancı plakalı araçlarını Türkiye’de hiçbir ücret ödemeden
iki yıl bulundurma ve kullanma imkanına sahip oldu.

13 Ekim 2015 tarihinde resmi gazetede yayımlanan karar

13 Ekim 2015 tarihli ve 29501 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2015/8113
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel
kullanıma mahsus kara taşıtlarına, 24 ay geçici ithalat izni verilmiştir.
Böylece yurtdışından Türkiye'ye getirilen yabancı plakalı araçlar (yurtdışında
yerleşik gerçek veya tüzel kişi adına kayıtlı veya ait olan), 2 yıla kadar
Türkiye'de bulunabilmektedir.

Daha önce 6 ay süreyle Türkiye’ye giriş yapmış arabaların süresinin 24 aya
uzatılması için gümrük idaresine başvurulması gerekiyor.

Bu karar emeklilerin yanında diğer yurtdışında yerleşik Türk ve yabancı
uyruklu kişileri kapsıyor.

Sadece Türkiye´den emekli olanlar bu haktan yararlanamıyor. Yurtdışı bir
sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı almaya (yaştan veya malulen) hak
kazanmış olmaları gerekiyor.

Türkiye´ye araç götürebilme şartları

23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
No’lu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince turistik kolaylıklar kapsamında yurtdışından geçici olarak araç ithal
edebilmek için Türkiye´ye giriş tarihinden geriye doğru 365 gün (son bir yıl)
içinde yurtdışında en az altı aydan fazla bir süre (185 gün) ikamet edenler
vatandaşlık durumlarına bakılmaksızın yurtdışında yabancı plakalı araçlarını
Türkiye´ye getirebiliyor.

Bu kapsamda, sadece hususi kullanıma
mahsus kara taşıtları getirilebilir; ticari araçlar getirilemez. Bu kişilerin
araçlarıyla birlikte Türkiye´de kalabilecekleri azami süre bu değişiklikten 720
güne (24 ay) çıkarılmıştır. 24 aylık süre, tek seferde kullanılabileceği gibi,
parça parça da kullanılabilecektir. Ancak bu sürenin tamamının kullanılmasından
sonra, yeniden Türkiye’ye araba getirilebilmesi için hem kişinin hem de
arabanın, çıkış tarihinden itibaren en az 185 gün süreyle fiilen yurtdışında
bulunması gerekir; çıkış-giriş yapılması yeterli olmaz.

Giriş tarihi itibariyle son 185 gününü kesintisiz olarak yurtdışında
geçirmemiş kişilere, 24 aylık süreden arabanın ve kişinin Türkiye’de kaldığı
süre düşüldükten sonra arta kalan süre verilir. Arabaya verilecek süre
hesaplanırken, araba ve kişi için süreler ayrı ayrı hesaplanır ve kısa olan süre
verilir.

Arabanın mülkiyeti değişmiş ise, taşıtın daha önce Türkiye’de bulunduğu
süreler dikkate alınmaz.

Geçici İthalat İzni Gerekli Belgeler

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Aracın yurtdışı mülkiyet belgesi (Taşıtın kayıtlı olduğu ülkenin trafik,
belediye veya diğer yetkili kuruluşlarınca verilen taşıtın kime ait olduğunu ve
üzerinde motor, şase ve plaka numaraları ile diğer özelliklerini gösteren
motorlu araç tescil belgesi veya bu şartları taşıyan belge). Araba, mülkiyet
sahibi tarafından veya vekaleten getirilebilir; ancak lüks arabalar yurtdışından
vekaleten getirilemez. Motor silindir hacmi 1600cm3’ü geçen arabalar lüks
sayılmaktadır.

Sigorta poliçesi (2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince, Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtları
için ilgili ülke tarafından düzenlenen ve "sigorta poliçesi" olarak kabul edilen
Türkiye’de geçerli belgeyi, geçerli bir belgenin ibraz edilememesi hâlinde
taşıtın girişi sırasında hudut girişlerinde zorunlu trafik sigortası olarak Türk
veya yabancı reasürans kuruluşlarına düzenletilecek belge)

Kişinin pasaportu

Yurtdışından emekliler için ise emekli olduğuna ilişkin yetkili Konsoloslukça
onaylı Türkçe belge.

Bu belgelerin girişte veya daha sonra gümrük makamlarına ibraz edilmesi
gerekmektedir.

Taşıtın mülkiyet sahibi dışında başka bir şahıs tarafından vekaleten
getirilmesi

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

a) Elçilik, Konsolosluk veya noterlikçe onaylı vekaletname ya da taşıtı
getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idarelerinde hazır
bulunmaları halinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrük
idarelerince onaylanan vekaletname,

b) Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük,
belediye, emniyet ve mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan
belgeler,

c) Uluslararası Tur İttifakı (AİT) ve Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA)
üyesi ülkelerin otomobil kuruluşlarınca düzenlenen belgeler,

d) Otomobil firmaları ve diğer tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma
sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekaletnameler,

e) Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi
gibi belgeler, kabul edilerek taşıtın girişine izin verilir.

Bu belgelerin uygunluğundan şüphe duyulması hâlinde Türkçe tercümeli
örnekleri istenilir. Söz konusu belge örnekleri ilgili gümrük idaresinde
muhafaza edilir.

Taşıtın çalınması durumu

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Kişisel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının yurtta kalma süresi
içerisinde çalınması halinde, çalınma olayının emniyet veya jandarma
birimlerince düzenlenecek belgelerin yanısıra, mahkeme kararı veya Cumhuriyet
Savcılığından alınacak belgeyle gümrük idaresine ispatı şartıyla taşıtın veya
aksesuarlarının kayıtlardan düşümü istenilir.

Çalındıktan sonra bulunan taşıtlar gümrük denetimine alınarak sahibine
tebligat yapılır. Bu taşıtlar geçici depolanan eşya statüsünde değerlendirilir
ve tebligatta belirlenen süre içinde teslim alınmaması durumunda tasfiyeye
ilişkin hükümler uygulanır.

Taşıtın kaza yapması

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Kaza durumu, ölümlü veya yaralanmalı kazalarda mahkeme kararı ya da
Cumhuriyet Savcılığı yazısı, diğer hallerde ise ilgili emniyet, jandarma
birimlerince düzenlenecek olay yeri tespit tutanağı veya yetkili sigorta
şirketlerinin eksperlerince düzenlenecek ekspertiz raporlarıyla
belgelendirilir.

Yurtta kalma süresi içerisinde kaza geçirmesi veya herhangi bir nedenden
dolayı hasar görmesi sonucu kullanılamayacak duruma gelen taşıta ait vergiler
aranmaz.

Hasara uğrayan taşıtın, yurtdışına çıkarılması veya gümrüğe terk edilmesi
gerekmektedir. Yurtdışına çıkarılmak istenmeyen taşıt enkazının terk edilmek
istenmesi halinde, taşıt sahibince veya yetkilendirilen kişilerce ilgili
belgelerle birlikte gümrüğe terk dilekçesine istinaden işlem yapılır.

Kaza geçirerek hasara uğradığı gümrük idaresince tespit olunan taşıtlar ile
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılabilmesi için tamirine ihtiyaç duyulan
taşıtların tamirleri, taşıt sahipleri veya yetki verilenler tarafından talepte
bulunulması halinde gümrükçe uygun görülen yerde ve gümrüğün denetimi altında
yapılır.

Mücbir sebepler

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Taşıt sahipleri, sürücüleri veya firma yetkilileri tarafından taşıt takip
programı olan herhangi bir gümrük idaresine süresi içerisinde yapılacak
müracaatla kaza, yangın gibi beklenmeyen haller, olağan dışı durumlar, hastalık,
ölüm ve tutukluluk hali gibi olayların başlangıç tarihlerinin, taşıtın yurtta
kalma süresi içerisinde cereyan ettiğinin resmi nitelikli belgelerle
ispatlanması ya da ihracatçının yükünü zamanında tedarik edememesi nedeniyle
yüklemenin gecikmesi halinde durumun ihracatçıdan alınacak belge ile
kanıtlanması suretiyle süre uzatım talebinde bulunabilirler.

Mücbir sebep belgesi olarak ibraz edilecek sağlık raporlarında istirahat
süresinin belirtilmiş olması, özel hastane ve poliklinikler ile özel doktordan
alınan sağlık raporlarının il sağlık müdürlüğü veya sağlık grup başkanlığı
tarafından onaylanmış olması gerekir. İstirahat süresi belli olmayan ve
onaylanmamış olan sağlık raporlarına istinaden süre uzatımı yapılmaz.

Süresi içerisinde yurtdışına çıkarılmasına rağmen, pasaport
kayıtlarından düşümü yapılmamış taşıtlar

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Turistik kolaylıklar kapsamında yurda getirilen ve süresi içerisinde
yurtdışına çıkarılmasına rağmen, pasaport kayıtlarından düşümü yapılmamış taşıt
sahipleri, pasaporttaki taşıt kaydının düşümü için herhangi bir gümrük idaresine
başvurabilir.

Başvuru yapılan gümrük idaresince taşıtın ilgili gümrük idaresinden çıkışının
yapıldığının ya da ilgili tarafından yabancı ülke resmi kuruluşlarından alınacak
belgelerden yurtdışında olduğunun anlaşılması halinde ilgilinin pasaportundan
düşüm işlemi yapılarak sistemdeki kaydı kapatılır.

Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından
geçici olarak kişisel kullanım koşulları

Yurtdışından getirilen kişisel
kullanıma mahsus kara taşıtlarının başkaları tarafından kullanımına genel olarak
izin verilmeyecektir.

Almanya'da yaşayan bir gurbetçinin
aracını yakın bir akrabasına kullandırma şansı bulunmamaktadır.

Aksi takdirde "geçici ithalat
izninin ihlali" nedeniyle araç sahibi cezalandırılacaktır.

Ancak 29 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 17. Maddesi 1.
Fıkrasının (c) bendi uyarınca “Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının acil
bir durum nedeniyle ve bu durum süresince araç sahibin de araçta bulunmak şartı
ile” kullanılması mümkün olduğu belirtilmektedir. Kararın 18. Maddesi uyarınca
16. Maddenin 1. Fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan kişisel kullanıma
mahsus taşıt, izin hak sahibinin müsaadesi ve 19. Maddenin 3. Fıkrası
çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik gerçek bir kişi tarafından
süreklilik arz etmemek koşuluyla kullanılabilir. Ancak, bu kullanım sırasında
izin hak sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunması şarttır.

Diğer taraftan, Türkiye’de bulunduğu
sürece arabayı, sadece arabayı geçici ithal eden ilgili kişi ile bu kişinin
yurtdışında yerleşik annesi, babası, eşi ve çocukları kullanabilir.

Geçici ithaline izin verilen arabanın, getiriliş amacı dışında kullanılması,
kiralanması, ödünç verilmesi, izinsiz devredilmesi, satılması, hak sahibi
(yurtdışında yerleşik anne, baba, eş ve çocuklar) olmayan kişilerce
kullanılması, parçalarının izinsiz olarak değiştirilmesi, zamanında yurtdışına
çıkarılmaması veya gümrük idaresine teslim edilmemesi durumunda, Kaçakçılıkla
Mücadele Kanunu hükümlerine ilave olarak, vergi kaybına ilişkin para cezası veya
usulsüzlük cezası uygulanır ve geçici ithal izni iptal edilerek taşıt gümrük
idaresince teslim alınır.

Taşıtı Türkiye´de bırakarak yurtdışına çıkmak

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Turistik kolaylıklardan istifade edilerek yurda getirilen taşıtların
sahiplerinin taşıtsız olarak yurtdışına geçici olarak çıkmak istemeleri halinde,
taşıtın herhangi bir gümrük idaresinin denetimine bırakılması gerekir. Ancak,
gümrük idaresinin taşıtı muhafaza altına alacak yerinin bulunmaması halinde,
aracın teslim edileceği tüzel kişiliğe sahip resmi veya özel kuruluşlardan
taşıtın kendilerinde muhafaza edileceğine ve kullanılmayacağına ilişkin
taahhütname alınmak suretiyle gümrük idaresinin denetim ve gözetimi altında
uygun bulunacak yerlere konularak çıkışlarına izin verilir. İlgilinin
pasaportuna gerekli meşruhat verilerek kayıtlarından taşıtın giriş kaydı
kapatılır. Otomasyon sistemi bulunmayan gümrük idarelerince ise bu durum
Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü bildirilir.

Taşıtların herhangi bir nedenle sahibi tarafından yurtdışı edilememesi ya da
taşıtını gümrük idaresine veya gümrükçe izin verilen yerlere bırakarak
yurtdışına çıkış yapan kişinin Türkiye’ye geri dönememesi hallerinde taşıtın
usulüne uygun vekaletname ile yetkilendirilen başka bir şahıs tarafından Transit
Rejimi hükümleri çerçevesinde yurtdışı edilmesine izin verilir.

Taşıt sahibinin ölümü halinde

(23 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Müsteşarlığının 1 Seri
Nolu geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği
gereğince)

Taşıt sahibinin ölümü halinde, mahkeme kararıyla tespit edilen varisleri
tarafından araç yurtdışına çıkarılabilir. Taşıt sahibinin, taşıtın yurtta kalma
süresi geçirildikten sonra ölümü halinde, taşıtın gümrüğe teslim veya yurt dışı
edilememesi durumlarında ise Kanunun 238. maddesi uyarınca taşıtın gümrük
vergileri reddi miras talebinde bulunmayan varislerinden tahsil edilir, ayrıca
para cezası uygulanmaz.